میدان «سنگ‌انداز» در جنوب تهران یک خاطره است | اولین درمانگر سنتی در محله باغ نعیمی چه کسی بود؟
تاریخ انتشار: ۱۰ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۲۶۸۱۸
همشهری آنلاین _ رضا نیکنام : حوالی سال۱۳۲۰ شاید تنها حدود ۲۰ خانوار در این محدوده سکونت داشتند و اکنون در سال ۱۴۰۱ دیگر نمی توانید یک فضای خالی و زمین بایر در آن پیدا کرد. در چند دهه اخیر آپارتمان‌سازی بگونه‌ای فضای شهری محله را به اشغال خود درآورده که دیگر نسل جدید نمی‌تواند تصوری از گذشته محله در ذهنشان ترسیم کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال‌کنید
محله نعیمی پس از گذشت ۸دهه از زمان آغاز شکل‌گیری، دوره‌ای مملو از تکامل و پیشرفت را تجربه کرده است. در برهه ای که هر لحظه تغییری در کالبد شهر به وجود می آید، با همراهی و کمک قدیمی‌های محله نعیمی، هویت اجتماعی و تاریخی این محدوده از منطقه را جست و جو کردیم.
بزرگترین باغ سیب و انگور یاقوتیمحله نعیمی در مختصات جغرافیایی شمال حریم خط راه آهن تهران _ تبریز، جنوب خیابان قزوین، شرق میدان حق شناس و غرب خیابان شهید شیخ محمدی دیده می‌شود. این محدوده در گذشته دور به شکل روستا و دهکده‌ای دور افتاده از کمترین امکانات شهری بهره مند بوده است.
در دهه ۲۰ با ورود فردی به نام آقای «نعیمی» این قسمت از این منطقه دچار تحول اساسی شد. وی ابتدا با خرید زمین‌های کوچک و بزرگ این محدوده توانست برای ساماندهی وضعیت آن برنامه‌ریزی کند. پس از مدتی با بکارگیری افراد ماهر در زمینه زراعت و باغداری توانست در رونق کشاورزی و توسعه فضای سبز اقدام اساسی انجام دهد. نعیمی با تلاش و همت خود توانست، بزرگترین باغ تولید سیب و انگور یاقوتی را در حاشیه شهر تهران راه اندازی کند.
«اکبر خوش‌بیان» از ساکنان قدیمی محله باغ نعیمی می گوید: «در سال های ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۵ شکل محله تغییراتی کرده بود. تا قبل از رونق کشاورزی و باغداری در این محدوده تعداد ساکنان محله خیلی کم بود، اما به مرور زمان و با مهاجرت دیگر شهروندان به این محله در دهه ۳۰، جمعیت ساکن در این محدوده از مرز ۱۰۰ خانوار هم گذشت.» به قول اهالی قدیمی، آقای نعیمی که به خان والا شهرت داشت، در دوره جوانی پس از مرگ همسرش هرگز ازدواج نکرد و تا پایان عمر تنها ماند. او به کودکان و نوجوانان علاقه ویژه ای داشت و هر وقت در گذر از معابر و کوچه ها به آن ها برخورد می‌کرد، به آنها یک مشت شکلات و چند تومان عیدی می‌داد تا خوشحالشان کند.
تردد درشکه فقط با سنگ اضافی!قبل از پیروزی انقلاب اسلامی وضعیت زندگی ساکنان حاشیه شهر تهران سخت بود. محل رفت و آمد شهروندان جاده خاکی و ناهموار و تنها وسیله مورد استفاده چهارپایان اهلی بود. اکبرخان در این باره می گوید: «در محله نعیمی جاده خاکی‌ای وجود داشت که شهروندان به ناچار برای عبور و مرور خود از آن استفاده می کردند، اما این کار بدون دردسر نبود، چرا که راه بسیار ناهموار بود و هربار آنها با از دست دادن کنترل خود، به داخل گودال و چاله‌ها می‌افتادند و صدمه بدنی می‌دیدند.»
در آن سال‌ها، شهروندان محله نعیمی به گودال بین راه، «میدان سنگ‌انداز» می‌گفتند که علت این نامگذاری در نوع خود جالب بود. قسمتی از مسیر جاده خاکی، از بالای یک قنات قدیمی می‌گذشت، اما زمین این محدوده چنان سست بود که هرازگاهی بر اثر تردد چهارپایان و گاری‌های باربر و درشکه های مسافربری، فرومی‌رفت و چاله وگودالی در جاده به وجود می‌آمد.»
پس از این اتفاق شهروندان مجبور بودند با سنگهای درشت و خاک رس داخل گودال‌ها را بپوشانند تا سطح جاده هموار شود و برای شهروندان در حال تردد اتفاقی نیفتد. پس از چند بار تکرار فرونشست جاده، این قسمت به میدان «سنگ‌انداز» شهرت پیدا کرد. جالب اینکه تعدادی از درشکه‌چی‌های با سابقه که از این حادثه تکراری با خبر بودند، در کنج درشکه همیشه مقداری سنگ ریز و درشت همراه داشتند تا در مواقع ضروری بتوانند جاده را برای خود صاف کنند و به مقصدشان برسند.
ننه بتول، نعمت بزرگی برای اهالی بوددر روزگار قدیم، شهروندان به جز مشکلاتی که در زمینه حمل و نقل داشتند، با کمبود امکانات بهداشتی و درمانی مواجه بودند. اگر فردی به هردلیلی دچار حادثه و بیماری می شد، خانواده ها هزینه زیادی پرداخت می کردند تا او را در یک مرکز درمانی داخل شهر بستری کنند. در چنین شرایطی وجود افرادی که بتوانند حداقل نیاز مردم را تامین کنند، امتیاز قابل توجهی بود. «علی زمانی» یکی دیگر از افراد بومی محله نعیمی از بانویی به نام «بتول نیشابوری» معروف به «ننه بتول» به عنوان مشکل‌گشا و اولین درمانگر سنتی یاد می کند و می‌گوید: «همان طور که از فامیلی‌اش مشخص می‌شود، ننه بتول اهل نیشابور بود و معلومات و اطلاعات زیادی درباره درمان سنتی و خواص انواع گیاهان دارویی داشت و برای همین نعمت بزرگی برای اهل محل به حساب می‌آمد. او در کنار درمان برخی از بیماری‌های شایع آن دوران از جمله کهیر، خارش بدن، معده درد، تب های شدید، موخوره و... با تجویز گیاهان دارویی متنوع، در کارهایی مثل شکسته‌بندی و قابله‌گری تبحر فراوانی داشت. بنابراین مردم از نقاط مختلف تهران و حتی شهرک‌های اطراف برای درمان بیماری و مشکلشان به روش سنتی سراغ ننه بتول را می‌گرفتند. این بانوی نیکوکار و تلاشگر حوالی سال ۱۳۴۰ در سن ۹۰ سالگی به رحمت خدا رفت و پیکرش در قبرستان امام زاده زید(ع) به خاک سپرده شد.»
پس از افزایش جمعیت محله تعدادی از افراد نیکوکار به فکر ساخت و راه اندازی مراکز درمانی و پزشکی در این اطراف افتادند. درمانگاه‌های هلال احمر، امامزاده حسن(ع) و لقمان در خیابان قزوین سال ها بعد ساخته و راه اندازی شدند.
کد خبر 730408 برچسب‌ها محله تهران قدیم همشهری آنلاین هویت شهری تاریخ - بافت تاریخی تهران منطقه ۱۷منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: محله تهران قدیم همشهری آنلاین هویت شهری تاریخ بافت تاریخی تهران منطقه ۱۷ ننه بتول
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۲۶۸۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تمامی محورهای منتهی به تهران قفل شد
ایمان محرابی نیا مسئول سالن عملیات مرکز مدیریت راه های کشور در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران با بیان اینکه تردد از آزادراه تهران - شمال و محور چالوس مسیر (جنوب به شمال) تا اطلاع بعدی ممنوع است گفت: ترافیک سنگین در محور چالوس مسیر (شمال به جنوب) حدفاصل دوآب تا مرزن آباد و حدفاصل ماسال تا سیاه بیشه،محور هراز مسیر (شمال به جنوب) محدوده های سه راهی چلاو ، بایجان ، وانا ، گزنک ، رینه ، پیست آبعلی و رودهن و محور فیروزکوه مسیر (شمال به جنوب) محدوده های پل سفید ، شور آب ، فیروزکوه و دماوند گزارش شده است.
وی افزود:ترافیک سنگین در آزادراه رشت – قزوین حدفاصل پارک جنگلی سراوان تا امامزاده هاشم و محدوده های ورودی شهر رودبار و شیرین سو ، آزادراه پردیس – تهران و محور قدیم بومهن – تهران محدوده های کمرد ، جاجرود و پل اتوبان بابایی ترافیک سنگین گزارش شده است.
او اظهار کرد:ترافیک سنگین در آزادراه قزوین – کرج محدوده محمدیه وحدفاصل کردان تا حصارک و حدفاصل حصارک تا پل کلاک، آزادراه ساوه – تهران محدوده شهر پرند و ترافیک نیمه سنگین حدفاصل نسیم شهر تا فیروزبهرام را شاهد هستیم.
محرابی نیا تاکید کرد:ترافیک نیمه سنگین در آزادراه قم – تهران حدفاصل قم تا چشمه شور و حدفاصل شهرک صنعتی شمس آباد تا بهشت زهرا گزارش شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی راه و شهرسازی
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟